Gün içinde size kaç kere aba, abla veya abi, bey amca deniliyor?
Tersten soralım soruyu
Gün içinde size kaç kere hanımefendi veya beyefendi deniliyor?
Yazımızın başlığından başlayalım isterseniz
Benim gibi orta yaşlıların bildiği bu kelimenin anlamı şu demek;
Bir toplulukta uyulması gereken ve insanlar arasındaki davranışları düzenleyen nezaket, saygı ve görgü kuralları.
O zaman sizce tanımadığımız bir insana abla abi demek ne kadar uygundur?
Saygıdan diyeceğinizi tahmin ediyorum. Madem saygıdan hanımefendi de diyebiliriz.
Yaaa demeyin..
Şık güzel bir hanımefendi veya beyefendi görünce abla mı, abi mi diyorsunuz?
Hazreti Mevlana'nın şu sözü çok hoşuma gider.
"İnsanlar kıyafetiyle karşılanır, ilmiyle ağırlanır, ahlakıyla uğurlanır."
Osmanlı zamanındaki nezaket kuralları ne kadar naif. Ramazan günlerinde zenginler bakkal manav dükkanlarına gidip veresiye defterlerini sildirip Allah kabul etsin der çekip giderlermiş. Kahvenin yanında su gelir misafir kahveden önce suyu içerse aç olduğu anlaşılır ve yemek hazırlanırmış. Pencerede sarı çiçek varsa evde hasta var anlamına gelirmiş. Pencerede kırmızı çiçek varsa da bu evde gelinlik kız var sokakta küfür etme dikkatli konuş anlamına gelirmiş.
Biraz araştırma yapınca 1960'lı yıllarda okutulan Adab-ı Muaşeret dersleri dikkatimi çekti. Bu derste öğretilen bazı kurallar şunlar; Başkasının kusuru ile dalga geçilmemeli
Başkasının yanında ayakları uzatarak oturmamalı
Kalabalık ortamda yüksek sesle konuşulmamalı, sakız çiğnenmemeli
Ayakta yemek yenmemeli
Eller pantolon cebine sokulmamalı
Sıra beklerken kimsenin önüne geçilmemeli
Sigara ile bir yere girilmemeli
Alay ve kötüleme ima bile yapılmamalı
Sokak ortasında durarak konuşulmamalı
Yerlere tükürülmemeli, çevre kirletilmemeli
Öksürürken el veya mendille ağız kapatılmalı
Başkasının lafı kesilmemeli, devamlı da konuşulmamalı
Peki biz hangi kurallara uyuyoruz?
Ne faydası olacak ki demeyin
Düşünsenize pazara gittiğinizde bağırmayan esnafları
Otobüse bindiğinizde çocukların ayağa kalkıp büyüklere yer verdiğini
Yaşlıların gençlere teşekkür ederim dediğini
Günaydınla ve tebessümle güne başlamayı
Yerlere çöp atılmadığını tükürülmediğini görmeyi
Birbirimiz ile konuşurken telefon ile ilgilenmemeyi Başarabilir miyiz ne dersiniz?
